Jean-Paul Sartre (1905 - 1980)


Γεννήθηκε και πέθανε στο Παρίσι. Ιδρυτής του γαλλικού υπαρξισμού. Μεγάλωσε χωρίς πατέρα και ο ίδιος έμενε με τον παππού του. Μετά το Λύκειο σπούδασε στα χρόνια 1924-28 Φιλοσοφία. Στα φοιτητικά του χρόνια γνωρίστηκε με την Simone de Beauvoir, με την οποία έζησε μαζί πάρα πολλά χρόνια. Διορίστηκε ως δάσκαλος της Φιλοσοφίας στην πόλη Le Havre και στα χρόνια 1933-34 δίδαξε στο Βερολίνο. Το 1940 πήρε μέρος στο β' παγκόσμιο πόλεμο ως τραυματιοφορέας και συνελήφθη από τις εχθρικές δυνάμεις. Μετά από ένα έτος αιχμαλωσίας απολύθηκε και οργανώθηκε στη γαλλική αντίσταση εναντίον του ναζισμού.
Επηρεασμένος από τη γερμανική φιλοσοφία του υπαρξισμού (Existenzialismus) και απορρίπτοντας τον μπολσεβικισμό, υποστήριζε ο Σαρτρ ένα νέο ουμανισμό σε ένα κόσμο χωρίς την ανάγκη θεού. Καθένας αυτοπροσδιορίζεται με πλήρη υπευθυνότητα απέναντι στο σύνολο και είναι «καραδικασμένος να ζη ελεύθερος». Μετά τον β' παγκόσμιο πόλεμο ίδρυσε το περιοδικό «Les temps modernes» και ένα πολιτικό κόμμα με τίτλο «Rassemblement Democratique Revolutionnaire».

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 διέκοψε τις σχέσεις του με τον συγγραφέα Albert Camus, λόγω αντιθέσεων σχετικά με τη σημασία του κομμουνισμού στην κοινωνική εξέλιξη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, μετά την καταστολή των εργατικών κινητοποιήσεων στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης από τα κομμουνιστικά καθεστώτα, θεώρησε ο Σαρτρ τον αγώνα του για πολιτικό και κοινωνικό μετασχηματισμό αποτυχημένο. Το έτος 1964 του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, το οποίο δεν δέχτηκε να παραλάβει, γιατί θεώρησε ότι επιβραβεύεται η τοποθέτησή του ενάντια στα κομμουνιστικά καθεστώτα της ανατολικής Ευρώπης. Όταν το 1968 εισέβαλαν σοβιετικές δυνάμεις στην Τσεχοσλοβακία για να ανακόψουν τη φιλελευθεροποίηση που ευαγγελιζόταν ο «σοσιαλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο», ο Σαρτρ ανακοίνωσε, σε ηλικία 63 ετών, την οριστική αποστροφή του προς τον κρατικό κομμουνισμό, όπως αυτός υλοποιήθηκε στη Σοβιετική Ένωση. Στη συνέχεια έγινε υποστηρικτής πολιτικών ομάδων της άκρας αριστεράς και κυρίως των φοιτητικών ομάδων που επαναστάτησαν το 1968 σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική.

Η επίδραση του Σαρτρ υπήρξε σημαντική στο συγγραφικό τομέα. Σε πραγματείες, μυθιστορήματα και δράματα παρουσίασε μία θεωρία χωρίς ψευδαισθήσεις για τον άνθρωπο, ο οποίος αντιμετωπίζει ένα παράλογο και αηδιαστικό κόσμο και επιλέγει αναγκαστικά την υπευθυνότητα και την ελευθερία. Λόγω της αθεϊστικής στάσης του Σαρτρ, τοποθετήθηκαν από την καθολική εκκλησία όλα τα βιβλία του στη λίστα των απαγορευμένων (index).